Paul Geraeds bij radio NPO1 "Geld of je leven"

Woensdag 23 augustus was NCD-voorzitter Paul Geraeds te gast bij NPO 1 radioprogramma “Geld of je leven”.

Hij ging met presentator David Boogerd in gesprek over de aangifte van advocate Bénédicte Ficq tegen de huidige en voormalige leidinggevenden van chemiebedrijf Chemours.

Bénédicte Ficq wil met de aangifte namens omwonenden, leidinggevenden en voormalig leidinggevenden persoonlijk aansprakelijk stellen voor het vervuilen van de leefomgeving en het ziek maken van omwonenden. De aangifte gaat onder andere over de gevaarzettendheid van PFAS. PFAS wordt niet in het lichaam afgebroken, maar stapelt. Het blijkt een zeer kankerverwekkende stof te zijn.

Tijdens de uitzending werd de vraag besproken waarom gekozen is voor deze wijze van doen. Niet de rechtspersoon wordt aansprakelijk gesteld, want dat heeft volgens Ficq te weinig effect, maar natuurlijke personen. Bénédicte Ficq en Paul Geraeds werd gevraagd om hun perspectief.

Hebben leidinggevenden en voormalig leidinggevenden informatie achtergehouden, zijn zij op informatie blijven zitten?

Paul Geraeds vertelde dat hij - los van deze specifieke zaak - altijd voorstander is van de dialoog en vervolgens pas de gang naar de rechter zou overwegen. Bestuurders zijn immers ook mensen, vader en moeder en hebben een eigen moreel kompas.

Ook adresseerde hij dat men prudent moet zijn met deze zware middelen, specifiek op de personen gericht. Als andere middelen niet werken en er sprake is van criminele activiteiten, dan vindt hij zware middelen verdiend. Hij merkte echter wel op dat door de verhoogde aansprakelijkheid, o.a. door de recent ingevoerde WBTR voor individuen, toezichthouders bij kleinere verenigingen en stichtingen in onder andere de kunst- en sport- en cultuursector terughoudender worden met het uitoefenen of willen vervullen van deze functies. Deze functies zijn vaak ook nog onbezoldigd. Maar deze gedachte kun je ook doortrekken naar bijvoorbeeld Woningcoöperaties en onderwijsinstellingen.

Paul Geraeds signaleert een trend dat er steeds eerder naar het wapen van de rechtsgang gegrepen wordt en bestuurders en toezichthouders ook sneller persoonlijker aansprakelijk gesteld worden, of beslag gelegd wordt, met als recente voorbeelden de 29 bedrijven die door Milieudefensie aansprakelijk gesteld werden en de aanklacht tegen bestuurders van Shell.

Hierbij gaat het vooral om ‘geweten’ van de leiders in de dubbele betekenis van het woord. “Je moet als bestuurder en toezichthouder in een complexere wereld ook steeds meer op je morele kompas, je geweten, varen; alleen het juridische kader is niet altijd meer voldoende. Vandaar dat NCD ook in haar opleiding tot commissaris en toezichthouder hier ook extra aandacht aan besteedt.

Daarnaast is transparantie naar alle stakeholders, naast aandeelhouders, ook personeel, leveranciers en omwonenden van groot belang. Iets nadeligs wel geweten hebben, maar er niet helder over communiceren, wordt een toezichthouder of bestuurder zwaar aangerekend. “Hoe essentieel een bestuurlijke aansprakelijkheidsverzekering ook is, die gaat je dan niet helpen.”

Paul sluit af: “Bénédicte Ficq en haar collega’s gaan het in de toekomst wel gemakkelijk krijgen qua fact finding met de invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), een uitgebreid ‘duurzaamheidsverslag’ dat vanaf boekjaar 2024 voor grote ondernemingen verplicht wordt.”