Artikel | 2 mei 2022 | 3 minuten
Van Capo tot CEO
Tijdens de Dag van het Leiderschap op 7 april verzorgde Jan-Joost Kroon, auteur van het boek Van Capo tot CEO een sessie over de lessen die moderne organisaties kunnen leren van de Italiaanse maffia.
Provenzano, de CEO van de Siciliaanse maffia werd opgepakt in Sicilië. Hij was 43 jaar voortvluchtig geweest. Hij was altijd op de vlucht.
Provenzano had 1 ding altijd bij zich: de manier waarop hij zijn organisatie bestuurde. Dat deed hij via kleine briefjes, geschreven op zijn typemachine. Deze briefjes naaide hij aan de binnenkant van een broekspijp, die door een koerier bij de juiste persoon werd afgeleverd.
Zijn bijnaam was ‘het fantoom van Corleone’. Hij zag niemand en wilde niemand zien.
Jan-Joost: “Provenzano ging op 8-jarige leeftijd van school. Hij was kansarm en ongeletterd. Het fascineerde me hoe zo iemand kan uitgroeien tot CEO van een grote organisatie. Ik zag zoveel onderdelen van de bedrijfsvoering die goed functioneerden.”
Binnen de Italiaanse maffia draait het om een aantal kernbegrippen.
Uomo d’onore: Na een ‘proefperiode’ van 1,5 jaar heb je bewezen aan de organisatie dat je bepaalde kennis, vaardigheden of een goed netwerk hebt.
Omertá: ijzeren zwijgplicht die heerst binnen de maffia. De kurk waar alles op drijft.
Vertrouwen: er wordt geen contract getekend. Men kijkt elkaar in de ogen en doet zaken met elkaar. Dit gaat in moderne organisaties vaak anders, daar zijn hele afdelingen om vertrouwen te organiseren.
Er is een groot verschil tussen Noord en Zuid-Italië. Het zuiden is armer. Men heeft het gevoel dat er minder steun is vanuit de overheid dan in het rijke noorden.
De boodschap van de maffia is: “Wij zijn het alternatief voor de overheid.” De maffia is erg sterk in het verbinden van lokale mensen aan elkaar, ook op basis van ideologie.
Eén van de lessen voor moderne organisaties is: je kunt medewerkers het beste aan je binden door een sterke ideologie. Door echte kernwaarden, niet door marketingtermen.
Hoe geef je, zoals Provenzano, leiding aan een grote organisatie vanuit een herdershutje? Hoe gaat dat zonder mail, zonder werkoverleg, zonder managementrapportages?
Jan-Joost: “De uitdaging voor veel leidinggevenden is om zo concreet, kort en krachtig mogelijk te communiceren. De Italiaanse maffia is heel hierarchisch, je weet wat je plek is. Binnen die hierarchie is er veel zelfsturing, ze zijn heel volwassen.”
Transparantie zorgt ervoor dat mensen informatie krijgen waar ze misschien helemaal niet zoveel mee kunnen, niet goed kunnen interpreteren of hun tijd hiermee vullen (in plaats van zich te concentreren op hun kernactiviteiten).
Jan-Joost: “De maffia doet het tegenovergestelde van de illusie dat transparantie zorgt voor meer inzicht. Zij werken comform een ‘need to know’ principe. Je krijgt de hoeveelheid informatie die je nodig hebt om je werk te doen, niet meer en niet minder. Hierdoor kun je alleen bezig zijn met je kernactiviteiten.”
De maffia heeft een interessante visie op de consequenties van ongewenst gedrag. Ze hebben niet alleen een bonus regeling, maar een bonus-malus regeling. Je krijgt een bonus als je je werk hebt gedaan. Als je je werk niet hebt gedaan, moet je zelf de gemiste omzet of misgelopen winst vergoeden.
De Italiaanse maffia is een internationaal miljardenbedrijf. Als je de Italiaanse maffia vergelijkt met bekende organisaties, dan zijn de drie stromingen uit het boek van Jan-Joost Kroon bij elkaar qua omzet even groot als Nike, Audi en IKEA bij elkaar (€150 miljard per jaar).
Met zijn boek “Van Capo tot CEO” wil Jan-Joost Kroon managers en CEO’s uitdagen om naar hun organisatie te kijken vanuit onverwachte en verrassende perspectieven uit de bedrijfsvoering van de Italiaanse maffia.
Meld u aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van relevante ontwikkelingen.
MijnNCD
